Ο άνθρωπος ως –κατά Θεόν- καλλιτέχνης

Κατωτέρω δίνεται ένα απόσπασμα από το βιβλίο του ηθοποιού Τζόναθαν Τζάκσον:

ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ ΚΑΤ’ ΕΙΚΟΝΑ ΘΕΟΥ (*)

(Σκοπός αυτού του βιβλίου είναι να ανοίξει ένα διάλογο ανάμεσα στη χριστιανική ψυχή και στο μυστήριο της τέχνης).

Η τέχνη ως ομορφιά

Ο Θεός είναι ο τέλειος Καλλιτέχνης και Ποιητής. Η κατ’ εικόνα δική Του δημιουργία μας σημαίνει ότι είμαστε κι εμείς καλλιτέχνες και ποιητές, ανεξάρτητα από την κλήση μας στη ζωή. Είμαστε καλλιτέχνες με τον τρόπο που αγαπάμε. Είμαστε ποιητές με τον τρόπο που προσευχόμαστε. Ο καθένας είναι ένας καλλιτέχνης. Συνδεόμαστε κοσμικά ο ένας με τον άλλο μέσα από ένα θείο υφαντό που εκτείνεται κατά μήκος των αιώνων. Ο καθένας μας έχει ένα ρόλο μοναδικό να επιτελέσει στη συμφωνία της δημιουργίας του Θεού.

Το σημαντικότερο έργο ενός καλλιτέχνη δεν είναι ό,τι δημιουργεί. Βρίσκεται στο έργο της δημιουργίας μας από τη χάρη του Θεού. Πρωταρχικός στόχος του καλλιτέχνη είναι να επιτύχει τη σωτηρία του. Ό,τι δημιουργεί ή παράγει ο καλλιτέχνης από την άποψη των έργων τέχνης είναι πάντοτε δευτερεύον όσο το να γίνει ο ίδιος στην πραγματικότητα ένα έργο τέχνης. Ο πνευματικός καλλιτέχνης μετανοεί συνεχώς για τη φιλοδοξία του και γίνεται ο ίδιος ποίημα. Αυτό συμβαίνει με το να κάθεται στα πόδια του Διδασκάλου ατενίζοντας τη δόξα Του, όπως έκανε η Μαρία. Ο καλλιτέχνης δεν γράφει απλώς ή τραγουδά τραγούδια –γίνεται ο ίδιος τραγούδι. Δεν ζωγραφίζει απλά σ’ έναν καμβά^. ο ίδιος γίνεται ζωγραφιά προς δόξαν Θεού. Αυτό αποτελεί ένα πολύ διαφορετικό όραμα για τον καλλιτέχνη από κείνο που εκθειάζει ο πολιτισμός μας.

Ο πολιτισμός μας διατείνεται πως στόχος του καλλιτέχνη είναι η φήμη, η αναγνώριση και η κοσμική δόξα – να εισπράξει το χειροκρότημα των ανθρώπων. Ο Ιησούς Χριστός, που είναι η εικόνα του Θεού και του αληθινού ανθρώπου, δίνει μία εντελώς διαφορετική θέαση. Λέει, «μη γνώτω η αριστερά σου τι ποιεί η δεξιά σου» (Ματθ. 6,3). Στην ουσία, λέει στον καλλιτέχνη, «ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσιν υμών τα καλά έργα και δοξάσωσι τον πατέρα υμών τον εν τοις ουρανοίς». Αλλά από τη δική σας την πλευρά, μην επιζητάτε τη δόξα των ανθρώπων. Να κάνετε τα πάντα μυστικά. Εισέλθετε στο ταμείον της καρδιάς σας, όπου κατοικεί η ακατάπαυστη προσευχή. Μείνετε κρυμμένοι και αθώοι από κάθε έπαρση, «και ο πατήρ σου ο βλέπων εν τω κρυπτώ αποδώσει σοι εν τω φανερώ».

Ο πεπτωκώς καλλιτέχνης πεθαίνει να τον χειροκροτούν οι άνθρωποι. Ο πνευματικός καλλιτέχνης στενάζει για μυστική κοινωνία με τον Δημιουργό. Γνωρίζει πως αυτό θα συμβεί μόνο μέσα από την κένωση. Η κοινωνία μας διατείνεται πως οι θεμελιώδεις καλλιτεχνικές αρετές είναι η διασκέδαση, τα χρήματα και η δόξα. Από την άποψη αυτή, ο καλλιτέχνης είναι ένα μέσο προς έναν υλιστικό σκοπό: το κέρδος και την εξουσία. Αντίθετα, οι θεμελιώδεις αρετές  του πνευματικού καλλιτέχνη είναι ο αγιασμός και η μεταμόρφωση. Σ’ ένα χαριτόβρυτο κοσμοείδωλο, ο καλλιτέχνης είναι κάτι περισσότερο από ένα μέσο για έναν τέτοιο ουράνιο σκοπό^. συμμετέχει στη λύτρωση του κόσμου.

  

Τζόναθαν Τζάκσον: Η γέννηση του καλλιτέχνη κατ' εικόνα Θεού

………………………………………….

(*) Τίτλος πρωτοτύπου:

The Mystery of Art: Becoming an Artist in the Image of God

(Για την ελληνική έκδοση) Εκδόσεις Εν πλώ, Α’ έκδοση: Ιούνιος 2016.

Μετάφραση: Ιωσήφ Ροηλίδης.